11 maja w Warszawie odbyło się szkolenie dot. Zielonych Zamówień Publicznych. Szkolenie poprowadzili: Karolina Maliszewska – prezeska Fundacji Sendzimira oraz Mariusz Krynicki – ekspert ds. zielonych zamówień publicznych mgr inż. leśnik i architekt krajobrazu.
Dlaczego warto o tym rozmawiać?
Zielone zamówienia publiczne (ZZP) nadal nie są w Polsce wykorzystywane w stopniu zadowalającym. Nie korzystają z ich możliwości zarówno jednostki znajdujące się w dużych ośrodkach miejskich, jak i wyodrębnione w mniejszych miastach. Dlatego też ważnym jest, aby zrozumieć istotę występującego problemu – czym ZZP są oraz jak można je wprowadzać. Prócz zasadniczych cech jakie powinno zamówienie publiczne posiadać (spełniać nasze potrzeby jak najlepiej oraz wykluczać nierzetelnych wykonawców), powinno ono spełniać np. kryteria środowiskowe. Takim kryterium może być chociażby warunek energooszczędności urządzenia, czy jego obniżonej emisyjności. Ponadto przyjmowanie kryterium środowiskowego, może przynosić wymierne korzyści ekonomiczne, jednostka poczyni oszczędności finansowe w kolejnych latach eksploatacji zakupionego urządzenia.
Jak przygotowywać zamówienia publiczne dot. zieleni?
Jeśli mówimy o terenach miast, często spotykamy się z zamówieniami masowymi. Niestety nie zawsze za ilością podąża jakość i mowa tu zarówno o pielęgnacji zieleni, jak i jej usuwaniu. Ważnym jest również, aby do prac podchodzić indywidualnie, a nie jak praktykuje się obecnie masowo, ponieważ przy dużych zamówieniach, umyka wiele elementów istotnych jeśli chodzi o efektywne zarządzanie zielenią w mieście np. takich jak rzetelna i fachowa wycena drewna pochodzącego z wycinki, a także jego społecznie odpowiedzialne zagospodarowanie.
Wpływ na zarządzanie zielenią ma także presja społeczna. Coraz częściej mieszkańcy, lokalni aktywiści, czy organizacje pozarządowe, wykazują troskę o wspólną przestrzeń, organizują akcje ochrony i pielęgnacji zieleni, podejmują wiele inicjatyw zazieleniania terenów zaniedbanych. Współcześnie zmienia się narracja prowadzona w dyskusji o mieście, a w społeczeństwie dostrzega się wartościowanie zieleni w kategorii wspólnego dobra czy majątku, którym prócz latarni czy ławki jest także drzewo.
Co jeszcze może być istotne przy przygotowywaniu nowych zamówień publicznych? Narracja polityczna oraz zespół który przygotowuje zapytania i przetargi. Ważnym jest, aby osoby, których zadaniem jest zarządzanie zielenią, miały odpowiednią wiedzę w zakresie kształtowania miejskiej zieleni ale także w kwestiach ochrony i pielęgnacji terenów zieleni (ogrodnicy, rolnicy, dendrolodzy, architekci krajobrazu etc.). Jest to istotne ponieważ inaczej wygląda prowadzenie gospodarki zasobem drzewnym w lesie, a inaczej w parku miejskim. Zwracając uwagę na kwalifikacje urzędników – unikniemy konfliktów interesów na etapie oceny prac projektowych czy wykonawczych.
Jeśli nie cena, to co?
Zatem jak możemy scharakteryzować kryteria pozacenowe? Co powinniśmy uwzględniać przygotowując zamówienia dotyczące zieleni? Na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę?
Aby móc oceniać oferty według przyjętych kryteriów, warto już na etapie przygotowywania zapytania, wypunktować to, czego oczekujemy od wykonawcy i do czego będziemy przywiązywać dużą wagę, podczas wyboru oferty. Na tym etapie możemy określić termin wykonania poszczególnych etapów prac czy długość gwarancji/rękojmi. Możemy również punktować transze płatności (np. zaznaczyć, iż część wynagrodzenia, wykonawca otrzyma dopiero po zakończeniu gwarancji), czas reakcji na działania niepożądane. Co ważne, warto również wskazać na jakich kompetencjach osób prowadzących prace związane z zielenią nam zależy.
