WEBINAR 4
Czwarta przyroda i rodzime gatunki roślin
7 listopada 2024 r., 10.00–12.00
Czwarta przyroda to efekt naturalnej sukcesji na tereny zdegradowane, poprzemysłowe, nieużytki miejskie. W Polsce tereny czwartej przyrody zwykle postrzegane są jako zagrożenie: potencjalne miejsce wywózki śmieci, spożywania alkoholu czy schronienia dla osób wykluczonych społecznie. Tymczasem przyrodnicy wskazują na olbrzymi potencjał takich ekosystemów: są odporne na trudne warunki miejskie, stanowią enklawy zieleni, ostoje bioróżnorodności. Coraz więcej miast rozumiejąc korzyści, jakie generują, włącza je w sieć zieleni miejskiej, prowadząc przemyślane zabiegi utrzymaniowe, godzące ochronę tych enklaw z funkcjami rekreacyjnymi.
Czwarta przyroda to często zbiorowiska roślinne, w których obecne są gatunki obce. Pojawiają się one również w parkach i na innych terenach zieleni. Trwa dyskusja wokół tego, czy powinno się je bezwzględnie usuwać z krajobrazu miasta, stopniowo zastępować gatunkami rodzimymi, czy może traktować jako cenny element miejskiej zieleni, szczególnie wtedy, kiedy dobrze sprawdzają się w dobie zmiany klimatu. Zmiana klimatu i presja środowiska miejskiego zmuszają do refleksji nad doborem gatunkowym w nowych nasadzeniach.
W czasie webinaru zaprosiliśmy do rozmowy i podzielenia się własną refleksją architektów krajobrazu: praktyków i akademików, oraz osoby na co dzień zarządzające terenami zieleni miejskiej.
Dzięki webinarium dowiesz się między innymi:
- Jakie korzyści dla miast generuje czwarta przyroda?
- Jak miasta adaptują tereny czwartej przyrody na tereny rekreacyjne, przy zachowaniu ich wartości przyrodniczej?
- Jak prowadzić edukację, zmieniającą postrzeganie czwartej przyrody przez mieszkańców?
- Czy powinniśmy usuwać gatunki obce, które się dobrze zaadaptowały do warunków miejskich?
- Jakie gatunki powinniśmy dobierać w nowych nasadzeniach, aby były odporne na zmiany klimatu?
Zdobyta wiedza pomoże Ci:
- znaleźć argumenty na rzecz ochrony terenów czwartej przyrody i mądrego włączania jej do zieleni miejskiej,
- lepiej zarządzać terenami czwartej przyrody,
- lepiej dobierać gatunki w nowych nasadzeniach i prowadzić prace utrzymaniowe zieleni istniejącej,
- adresować potencjalne obawy mieszkańców wobec terenów czwartej przyrody,
- prowadzić działania edukacyjne dotyczące różnych siedlisk i akceptacji dla nowej estetyki miejskiej.
Zaproszeni goście:
Marzena Suchocka
Dr hab. inż. Architektka krajobrazu, kierownik Katedry Architektury Krajobrazu Instytutu Inżynierii Środowiska SGGW w Warszawie. Prowadziła badania nad wpływem prac budowlanych na żywotność drzew i oceny długoterminowego wpływu uszkodzeń, prace dotyczące oceny statyki drzew miejskich, polskiej metody wyceny wartości drzew. Wdraża w praktyce rozwiązania oparte na przyrodzie (nature based solution – NBS), zwłaszcza zastosowanie antykompresyjnej mieszanki kamienno-glebowej.
Wysoki poziom usług ekosystemowych to obecność drzew i innej roślinności, jej dobra kondycja uzależniona od jakości warunków siedliskowych, dlatego opracowuje założenia kształtowania zielonej infrastruktury w sposób pozwalający na maksymalizację poziomu usług ekosystemowych, w kontekście zwiększenia potencjału zastosowania zarówno szarej jak i zielonej infrastruktury.
Wojciech Januszczyk
Architekt krajobrazu, pracownik Instytutu Architektury Krajobrazu KUL, właściciel pracowni projektowej Krajobrazy Sp. z o. o., Inspektor Nadzoru Terenów Zieleni i biegły sądowy. Pełnił funkcję prezesa ogólnopolskiego Stowarzyszenia Architektury Krajobrazu, z ramienia której w 2008 roku podpisał przystąpienie Polski do Ogólnoświatowej Federacji Architektury Krajobrazu (IFLA).
Wraz z zespołem zdobył szereg nagród w konkursach dotyczących przestrzeni publicznych i komercyjnych. Twórca Ogrodu Snu zrealizowanego w ramach wystawy Zieleń to Życie wspierającego działania Fundacji Ewy Błaszczyk AKOGO?. Uczestnik Festiwalu Ogrodów w Bolestraszycach, gdzie tworzy autorskie realizacje ogrodów pod cyklicznym tytułem Protest Garden zwracające uwagę społeczną na współczesne problemy związane z przestrzenią i krajobrazem oraz tymi, wynikającymi ze zmian klimatycznych. Twórca idei „zarastania” w przestrzeniach publicznych i prywatnych. Propagator wprowadzania zasad gospodarki obiegu zamkniętego do architektury krajobrazu.
W swoich działaniach komercyjnych kieruje się zasadą „ogród to też dom” wskazującą na funkcjonalny charakter przestrzeni przy domach jednorodzinnych. Pomysłodawca i dyrektor artystyczny Festiwalu Sztuki Ogrodów i Przestrzeni Publicznej InGarden.
Małgorzata Drożdż
Absolwentka Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Z wykształcenia mgr inż. ochrony środowiska, ze specjalizacją w ekotoksykologii i biomonitoringu. Certyfikowany Inspektor Drzew, członkini powołanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska zespołu legislacyjnego do spraw zapewnienia ochrony drzew i krzewów. Od prawie 10 lat pracuje w Urzędzie Miasta Rybnika.
Koordynatorka zespołu działającego w sprawach związanych z ochroną terenów zieleni, drzew, krzewów oraz ochrony przyrody. Twórczyni i współtwórczyni licznych kampanii, wydarzeń i akcji na rzecz ochrony drzew w mieście. Po pracy działaczka społeczna i miłośniczka przyrody.
Iwona Fojcik
Inspektor w Wydziale Inżynierii Środowiska Urzędu Miasta Żory, z wieloletnim doświadczeniem w zakresie ochrony przyrody i oceny stanu drzew. Certyfikowany Inspektor Drzew oraz członkini Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego. Z wykształcenia mgr inż. Ochrony Środowiska, absolwentka Politechniki Śląskiej, ze specjalizacją w ekotoksykologii i biomonitoringu.
Dyskusję poprowadziła:
Ilona Gosk
Członkini Zarządu Fundacji Sendzimira, trenerka, doradczyni, autorka publikacji z zakresu rozwiązań błękitno-zielonej sieci, zaangażowana w proces formułowania Standardów utrzymania terenów zieleni z mieście.