Menu Zamknij

W lutym 2022 rozpoczęliśmy realizację projektu Miejskie ekosystemy dolin rzecznych. Potencjał usług ekosystemów w obliczu antropogenicznych zmian klimatu. We współpracy z Phronesis SA z Oslo przeprowadzimy działania, których celem jest rozpowszechnienie wiedzy na temat wartości ekosystemów dolin rzek dla jakości życia i łagodzenia zmian klimatu w mieście.

Cele projektu

  • budowanie świadomości na temat usług świadczonych przez miejskie ekosystemy rzek i ich dolin;
  • zwiększenie wiedzy i umiejętności lokalnych decydentów, urzędników miejskich, pracowników samorządowych i planistów przydatnych w zarządzaniu ekosystemami dolin rzecznych w zrównoważony sposób;
  • zwiększenie wiedzy i umiejętności edukatorów i osób prowadzących kampanie społeczne oraz działania informacyjne w zakresie ochrony przyrody w miastach.

W ramach projektu zrealizujemy szereg działań edukacyjnych skierowanych do specjalistów, przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych i mieszkańców miast.

maj 2022

Spotkania eksperckie

Projekt rozpoczęliśmy dwoma jednodniowymi warsztatami Zarządzanie miejskimi dolinami rzecznymi z udziałem praktyków i ekspertów reprezentujących Radom, Łomianki, Opoczno, Łódź, Kraków i Warszawę, a także przedstawicieli świata nauki i organizacji pozarządowych. Podczas spotkań, każde z udziałem ok. 15 uczestników i uczestniczek, budowaliśmy wiedzę na temat wyzwań związanych z gospodarowaniem dolinami rzecznymi w sposób umożliwiający jak najpełniejsze korzystanie z usług świadczonych przez ich ekosystemy. 

Toczyliśmy dyskusję wokół trzech zagadnień, sprzężonych ze sobą:

  • planowanie przestrzenne i uwarunkowania formalno-prawne zarządzania dolinami rzecznymi;
  • rewitalizacja i otwieranie frontów wodnych;
  • renaturyzacja cieków i zasilanie ich wodą opadową.

Zebraliśmy również  przykłady dobrych praktyk chroniących lub przywracających usługi ekosystemów dolin rzecznych.

Przeczytaj raport ze spotkań Zarządzanie miejskimi dolinami rzecznymi. Podsumowuje on dyskusję i prezentuje dobre praktyki z działań zrealizowanych w Polsce. Zawiera także spis dodatkowych źródeł wiedzy i inspiracji.

Dorobek spotkań będzie punktem wyjścia do realizacji innych działań w projekcie: programu szkoleniowego, publikacji poradnika, konferencji podsumowującej projekt oraz działań komunikacyjnych.

maj-czerwiec 2022

Badanie percepcji dolin rzecznych

Badanie Rzeki Warszawy w oczach mieszkańców poświęcone było miejskim rzekom i towarzyszącym im ciekom oraz terenom nadrzecznym. Jego celem było poznanie tego, jak mieszkańcy postrzegają miejskie doliny rzeczne i jak z nich korzystają.

Przeprowadziliśmy je wśród 540 mieszkańców, za pomocą geoankiety. Respondentów poprosiliśmy o odpowiedzi na pytania w kontekście zagadnień:

  • Rzeki w mieście – funkcje i korzyści
  • Co zagraża nam ze strony rzek oraz jak my zagrażamy rzekom?
  • Jak powinniśmy chronić potencjał przyrodniczy rzek?
  • Warszawskie rzeki to nie tylko Wisła
  • Miasto idealne, którego elementem są rzeki

Przeczytaj raport z przeprowadzonego badania Rzeki Warszawy w oczach mieszkańców. 

marzec-wrzesień 2023

Program szkoleniowy z zakresu miejskich ekosystemów dolin rzecznych

Dwuetapowy program opracowaliśmy z wykorzystaniem wiedzy zbudowanej podczas spotkań eksperckich oraz wyników geoankiety. Skierowaliśmy go do decydentów i specjalistów.

Objął on szkolenie on-line, do udziału w którym zaprosiliśmy wszystkie zainteresowane osoby oraz szkolenia stacjonarne, w których wzięli udział najlepsi absolwenci szkolenia on-line.

Etap 1: szkolenie e-learningowe (6 marca - 14 kwietnia)

Ta część programu stanowiła przygotowanie do udziału w części stacjonarnej.

Program kursu składał się z trzech modułów:

  • pierwszy miał charakter wprowadzający, przybliży uczestnikom zagadnienia związane z usługami ekosystemów dolin rzecznych w miastach i wyzwaniami przed którymi stoją w związku z presją ubanizacyjną;
  • drugi moduł prezentował dobre praktyki zarządzania dolinami rzecznymi na terenach zurbanizowanych, renaturyzacji i kształtowania frontów wodnych wraz z aspektami organizacyjnymi, prawnymi i technicznymi towarzyszącymi tym praktykom;
  • trzeci moduł dotyczył prowadzenia skutecznych kampanii edukacyjno-informacyjnych na rzecz ochrony dolin rzecznych w miastach.

Znalazły się w nich: webinary, materiały szkoleniowe, dyskusje na forum, praktyczne zadania indywidualne i grupowe.

Szkolenie poprowadziły trenerki Fundacji Sendzimira (Ilona Gosk, Magdalena PuczkoKarolina Maliszewska).

Etap 2: Trzy szkolenia stacjonarne

Nasze szkolenia tematyczne mają bardzo interaktywny i praktyczny charakter, w związku z tym realizujemy je w niewielkich grupach. Dlatego na etapie zgłoszenia do programu prosiliśmy o wybranie szkolenia tematycznego, którym uczestnicy są najbardziej zainteresowani. 

Po zakończeniu szkolenia e-learningowego zaproponowaliśmy udział w części stacjonarnej tylko wybranej grupie absolwentów, biorąc pod uwagę: jakość wykonanych zadań i poziom zaangażowania w trakcie kursu e-learningowego, motywację do udziału w szkoleniu opisaną w formularzu rejestracyjnym, miejsce pracy, wpływ na doliny rzeczne w miastach.

Każda grupa szkoleniowa miała charakter interdyscyplinarny i międzysektorowy, żeby umożliwić wymianę doświadczeń i spojrzenie na temat z różnych perspektyw.

Uczestnicy mieli do wyboru następujące szkolenia tematyczne:

15-19 maja 2023, Kraków

Renaturyzacja cieków wodnych

W trakcie 5-dniowych warsztatów 15 uczestników, przy wsparciu dwóch trenerek i zaproszonych ekspertów zmapowało i opisało usługi ekosystemów konkretnego odcinka doliny rzecznej w Krakowie oraz opracowało koncepcję jego renaturyzacji.  Przeczytaj podsumowanie i zapoznaj się z wypracowanymi koncepcjami renaturyzacji Rudawy.

Do udziału zaprosiliśmy przede wszystkim osoby zajmujące się działaniami projektowymi i planistycznymi.

Szkolenie poprowadziły Ilona BiedrońAgnieszka Czachowska.

30-31 maja 2023, Wrocław

Prowadzenie działań edukacyjnych i kampanii społecznych na temat ekosystemów dolin rzecznych

W trakcie 2-dniowych warsztatów 20 uczestników pogłębiło swoje rozumienie zagadnień związanych z usługami ekosystemów i postrzeganiem ich przez mieszkańców miast. Podczas szkolenia:

  • zaprezentowaliśmy przykłady skutecznych kampanii i programów edukacyjnych;
  • wypracowaliśmy koncepcje kampanii informacyjnej oraz programu edukacyjnego dotyczącego ochrony dolin rzecznych na terenach zurbanizowanych.

Przeczytaj podsumowanie warsztatów.

Szkolenie realizujemy w ścisłej współpracy z Koalicją Wrocławska Ochrona Klimatu.

Do udziału zaprosiliśmy przede wszystkim edukatorów, osoby prowadzące kampanie społeczne i inne działania zmierzające do ochrony ekosystemów dolin rzecznych.

Szkolenie poprowadziła Agnieszka Czachowska.

6-8 września 2023, Warszawa

Kształtowanie frontów wodnych w miastach

W czasie 3-dniowego szkolenia wraz z 15 uczestnikami omówiliśmy instrumenty pozwalające na zarządzanie dolinami rzecznymi w miastach bez utraty świadczonych przez nie usług ekosystemów. Następnie opracowaliśmy założenia dotyczące planowania przestrzennego dla wybranej na potrzeby szkolenia doliny rzecznej. Efekty pracy przekazaliśmy przedstawicielom naszego partnera - Zarządu Zieleni m.st. Warszawy

Do udziału w szkoleniu zaprosiliśmy decydentów i specjalistów zaangażowanych w zarządzanie dolinami rzecznymi w miastach.

Szkolenie poprowadziły: Anna Januchta-Szostak Agnieszka Czachowska.

26-28 września 2023

Wizyta studyjna – dobre praktyki w Norwegii

Wizytę zorganizuje w Norwegii partner projektu Phronesis SA. Weźmie w niej udział 12 osób. Będą to uczestnicy szkoleń stacjonarnych oraz przedstawiciele miast zaangażowanych w projekt.

Celem wizyty będzie poznanie wzorcowych rozwiązań przywracających usługi ekosystemów dolin rzecznych na terenach zurbanizowanych.

Uczestnicy poznają lokalne polityki i plany zagospodarowania dolin rzecznych. Partner projektu przedstawi opracowane wcześniej studia przypadku. W terenie zobaczymy przykłady dobrych praktyk.

Wizyta pozwoli uczestnikom nawiązać kontakty z przedstawicielami instytucji norweskich.

październik 2023

Publikacja pt. Rzeka w mieście

Praktyczny poradnik opracujemy w serii wydawniczej Zrównoważony Rozwój – Zastosowania (ZRZ), od lat rozwijanej przez Fundację Sendzimira.

W poradniku umieścimy wiedzę wypracowaną w trakcie realizacji projektu. Przedstawimy inspirujące przykłady dobrych praktyk, jakie zrealizowano dla:

  • ochrony miejskich dolin rzecznych,
  • zwiększenia efektywności dostarczania przez nie usług,
  • skutecznego komunikowania tych tematów.

Przykłady pochodzą z Polski i ze świata. Wśród poruszanych w publikacji zagadnień znalazły się:

  • kształtowanie miejskich frontów wodnych,
  • renaturyzacja rzek,
  • zasilanie rzek wodami,
  • odtwarzanie rzek miejskich,
  • błękitno-zielona infrastruktura jako uzupełnieniem sieci hydrograficznej.

Poradnik powstał dzięki zespołowi redakcyjnemu w składzie: Tomasz BergierJakub KronenbergIwona Wagner, wśród autorów znaleźli się: Ilona Biedroń, Anna Januchta-Szostak, Tomasz Jurczak, Marcin Kiedrzyński, Kinga Krauze, Andrzej Mikulski i Monika Sysiak. Publikację poddaliśmy recenzji naukowej.

Już dziś można zamówić bezpłatny egzemplarz, który wyślemy przed końcem tego roku. Wystarczy wypełnić FORMULARZ ZAMÓWIENIA.

Nakład drukowany (1200 egzemplarzy) trafi do decydentów, specjalistów oraz do bibliotek.

Wersję elektroniczną będzie można nieodpłatnie pobrać z naszej strony.

Zapraszamy do lektury publikacji z serii Zrównoważony Rozwój – Zastosowania. Są one dostępne bezpłatnie w wersji elektronicznej po polsku i po angielsku (numery 1-5).

7-8 listopada 2023

Konferencja podsumowująca

W trakcie wydarzenia podsumujemy efekty działań przeprowadzonych w projekcie i podzielimy się z uczestnikami wypracowaną wiedzą.

W konferencji udział weźmie ekspert partnera projektu Phronesis SA, który wystąpi w roli keynote speakera i poprowadzi warsztat.

Do bezpłatnego udziału w wydarzeniu zapraszamy ok. 100 osób:

  • przedstawicieli samorządów i jednostek, którzy odpowiadają za zarządzanie rzekami i dolinami rzecznymi – członków rad miejskich;
  • przedstawicieli świata nauki, organizacji pozarządowych specjalizujących się w obszarach związanych z tematyką konferencji;
  • projektantów, planistów i zarządców terenów nadrzecznych;
  • edukatorów i osoby prowadzące kampanie społeczne.

Zgłoszenie chęci udziału w konferencji wymaga wypełnienia formularza rejestracyjnego. Więcej informacji znajdziesz tutaj.

Lider projektu

Fundacja Sendzimira jest wiodącą organizacją działającą na rzecz zrównoważonego rozwoju w Polsce. Od ponad 20 lat inicjuje i wspiera projekty edukacyjne, badawcze i praktyczne mające na celu rozwiązywanie złożonych problemów środowiskowych, gospodarczych i społecznych, współpracując w tym celu z samorządami, organizacjami pozarządowymi, społecznościami lokalnymi, firmami oraz środowiskiem akademickim. Głównymi obszarami zainteresowania Fundacji są błękitno-zielona infrastruktura, zrównoważone budownictwo i urbanistyka oraz adaptacja miast do zmian klimatu.

Partner projektu

Phronesis SA jest działającą od 2018 r. w Oslo spółdzielnią non-profit. Zrzesza kilkunastu ekspertów i ekspertki zaangażowanych w działania związane m.in. z uczeniem się przez całe życie, zrównoważonym rozwojem społeczności lokalnych, organizacją warsztatów i wizyt studyjnych. Członkowie spółdzielni biorą udział w wielu międzynarodowych projektach.

Grantodawca

Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy (czyli tzw. Fundusze norweskie i EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Islandię, Norwegię i Liechtenstein nowym członkom UE – kilkunastu państwom Europy Środkowej i Południowej oraz krajom bałtyckim. Głównym celem Funduszy norweskich i Funduszy EOG jest przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie EOG oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem.