W lutym 2022 rozpoczęliśmy realizację projektu Miejskie ekosystemy dolin rzecznych. Potencjał usług ekosystemów w obliczu antropogenicznych zmian klimatu. We współpracy z Phronesis SA z Oslo przeprowadzimy działania, których celem jest rozpowszechnienie wiedzy na temat wartości ekosystemów dolin rzek dla jakości życia i łagodzenia zmian klimatu w mieście.
Cele projektu
- budowanie świadomości na temat usług świadczonych przez miejskie ekosystemy rzek i ich dolin;
- zwiększenie wiedzy i umiejętności lokalnych decydentów, urzędników miejskich, pracowników samorządowych i planistów przydatnych w zarządzaniu ekosystemami dolin rzecznych w zrównoważony sposób;
- zwiększenie wiedzy i umiejętności edukatorów i osób prowadzących kampanie społeczne oraz działania informacyjne w zakresie ochrony przyrody w miastach.
W ramach projektu zrealizujemy szereg działań edukacyjnych skierowanych do specjalistów, przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych i mieszkańców miast.
maj 2022
Spotkania eksperckie
Projekt rozpoczęliśmy dwoma jednodniowymi warsztatami Zarządzanie miejskimi dolinami rzecznymi z udziałem praktyków i ekspertów reprezentujących Radom, Łomianki, Opoczno, Łódź, Kraków i Warszawę, a także przedstawicieli świata nauki i organizacji pozarządowych. Podczas spotkań, każde z udziałem ok. 15 uczestników i uczestniczek, budowaliśmy wiedzę na temat wyzwań związanych z gospodarowaniem dolinami rzecznymi w sposób umożliwiający jak najpełniejsze korzystanie z usług świadczonych przez ich ekosystemy.
Toczyliśmy dyskusję wokół trzech zagadnień, sprzężonych ze sobą:
- planowanie przestrzenne i uwarunkowania formalno-prawne zarządzania dolinami rzecznymi;
- rewitalizacja i otwieranie frontów wodnych;
- renaturyzacja cieków i zasilanie ich wodą opadową.
Zebraliśmy również przykłady dobrych praktyk chroniących lub przywracających usługi ekosystemów dolin rzecznych.
Przeczytaj raport ze spotkań Zarządzanie miejskimi dolinami rzecznymi. Podsumowuje on dyskusję i prezentuje dobre praktyki z działań zrealizowanych w Polsce. Zawiera także spis dodatkowych źródeł wiedzy i inspiracji.
Dorobek spotkań będzie punktem wyjścia do realizacji innych działań w projekcie: programu szkoleniowego, publikacji poradnika, konferencji podsumowującej projekt oraz działań komunikacyjnych.
maj-czerwiec 2022
Badanie percepcji dolin rzecznych
Badanie Rzeki Warszawy w oczach mieszkańców poświęcone było miejskim rzekom i towarzyszącym im ciekom oraz terenom nadrzecznym. Jego celem było poznanie tego, jak mieszkańcy postrzegają miejskie doliny rzeczne i jak z nich korzystają.
Przeprowadziliśmy je wśród 540 mieszkańców, za pomocą geoankiety. Respondentów poprosiliśmy o odpowiedzi na pytania w kontekście zagadnień:
- Rzeki w mieście – funkcje i korzyści
- Co zagraża nam ze strony rzek oraz jak my zagrażamy rzekom?
- Jak powinniśmy chronić potencjał przyrodniczy rzek?
- Warszawskie rzeki to nie tylko Wisła
- Miasto idealne, którego elementem są rzeki
Przeczytaj raport z przeprowadzonego badania Rzeki Warszawy w oczach mieszkańców.
marzec-wrzesień 2023
Program szkoleniowy z zakresu miejskich ekosystemów dolin rzecznych
Dwuetapowy program opracujemy z wykorzystaniem wiedzy zbudowanej podczas spotkań eksperckich oraz wyników geoankiety. Kierujemy go do decydentów i specjalistów.
Obejmie on szkolenie on-line, do udziału w którym zaprosimy wszystkie zainteresowane osoby oraz szkolenia stacjonarne, w których wezmą udział najlepsi absolwenci szkolenia on-line.
Etap 1: szkolenie e-learningowe (6 marca - 14 kwietnia)
Ta część programu stanowi przygotowanie do udziału w części stacjonarnej.
Program kursu składa się z trzech modułów:
- pierwszy będzie miał charakter wprowadzający, przybliży uczestnikom zagadnienia związane z usługami ekosystemów dolin rzecznych w miastach i wyzwaniami przed którymi stoją w związku z presją ubanizacyjną;
- drugi moduł prezentował będzie dobre praktyki zarządzania dolinami rzecznymi na terenach zurbanizowanych, renaturyzacji i kształtowania frontów wodnych wraz z aspektami organizacyjnymi, prawnymi i technicznymi towarzyszącymi tym praktykom;
- trzeci moduł dotyczył będzie prowadzenia skutecznych kampanii edukacyjno-informacyjnych na rzecz ochrony dolin rzecznychw miastach.
Znajdą się w nich: webinary, materiały szkoleniowe, dyskusje na forum, praktyczne zadania indywidualne i grupowe.
Do bezpłatnego udziału w tej części programu zaprosimy wszystkie osoby, które zgłoszą się za pośrednictwem formularza rejestracyjnego do dnia 5 marca 2023 r. Na zakończenie osoby, które z powodzeniem ukończą szkolenie otrzymają certyfikat.
Istnieje możliwość udziału tylko w części online.
Szkolenie poprowadzą trenerki Fundacji Sendzimira (Agnieszka Czachowska, Magdalena Puczko i Karolina Maliszewska).
Etap 2: Trzy szkolenia stacjonarne
Nasze szkolenia tematyczne mają bardzo interaktywny i praktyczny charakter, w związku z tym realizujemy je w niewielkich grupach. Dlatego na etapie zgłoszenia do programu prosimy o wybranie szkolenia tematycznego, którym jesteście najbardziej zainteresowani.
Po zakończeniu szkolenia e-learningowego zaproponujemy udział w części stacjonarnej tylko wybranej grupie absolwentów, biorąc pod uwagę: jakość wykonanych zadań i poziom zaangażowania w trakcie kursu e-learningowego, motywację do udziału w szkoleniu opisaną w formularzu rejestracyjnym, miejsce pracy, wpływ na doliny rzeczne w miastach.
Każda grupa szkoleniowa będzie miała charakter interdyscyplinarny i międzysektorowy, żeby umożliwić wymianę doświadczeń i spojrzenie na temat z różnych perspektyw.
Uczestnicy mają do wyboru następujące szkolenia tematyczne:
15-19 maja 2023, Kraków
Renaturyzacja cieków wodnych
W trakcie 5-dniowych warsztatów 15 uczestników, przy wsparciu dwóch trenerek i zaproszonych ekspertów zmapuje i opisze usługi ekosystemów konkretnego odcinka doliny rzecznej w Krakowie oraz opracuje koncepcję jego renaturyzacji.
Do udziału zapraszamy przede wszystkim osoby zajmujące się działaniami projektowymi i planistycznymi.
Szkolenie poprowadzą Ilona Biedroń i Agnieszka Czachowska.
30-31 maja 2023, Wrocław
Prowadzenie działań edukacyjnych i kampanii społecznych na temat ekosystemów dolin rzecznych
W trakcie 2-dniowych warsztatów 20 uczestników pogłębi swoje rozumienie zagadnień związanych z usługami ekosystemów i postrzeganiem ich przez mieszkańców miast. Podczas szkolenia:
- zaprezentujemy przykłady skutecznych kampanii i programów edukacyjnych;
- wypracujemy koncepcje kampanii informacyjnej oraz programu edukacyjnego dotyczącego ochrony dolin rzecznych na terenach zurbanizowanych.
Szkolenie zrealizujemy w ścisłej współpracy z Koalicją Wrocławska Ochrona Klimatu.
Do udziału zapraszamy przede wszystkim edukatorów, osoby prowadzące kampanie społeczne i inne działania zmierzające do ochrony ekosystemów dolin rzecznych.
Szkolenie poprowadzi Agnieszka Czachowska.
6-8 września 2023, Warszawa lub Gdańsk
Kształtowanie frontów wodnych w miastach
W czasie 3-dniowego szkolenia wraz z 15 uczestnikami omówimy instrumenty pozwalające na zarządzanie dolinami rzecznymi w miastach bez utraty świadczonych przez nie usług ekosystemów. Następnie opracujemy założenia dotyczące planowania przestrzennego dla wybranej na potrzeby szkolenia doliny rzecznej. Efekty pracy przekazane zostaną miastu, w którym będzie się odbywać szkolenie.
Do udziału w szkoleniu zapraszamy decydentów i specjalistów zaangażowanych w zarządzanie dolinami rzecznymi w miastach.
Szkolenie poprowadzą: Ilona Gosk i Agnieszka Czachowska.
2 dni, wrzesień 2023
Wizyta studyjna – dobre praktyki w Norwegii
Wizytę zorganizuje w Norwegii partner projektu Phronesis SA. Weźmie w niej udział 12 osób. Będą to uczestnicy szkoleń stacjonarnych oraz przedstawiciele miast zaangażowanych w projekt.
Celem wizyty będzie poznanie wzorcowych rozwiązań przywracających usługi ekosystemów dolin rzecznych na terenach zurbanizowanych.
Uczestnicy poznają lokalne polityki i plany zagospodarowania dolin rzecznych. Partner projektu przedstawi opracowane wcześniej studia przypadku. W terenie zobaczymy przykłady dobrych praktyk.
Wizyta pozwoli uczestnikom nawiązać kontakty z przedstawicielami instytucji norweskich.
październik 2023
Publikacja pt. Miejskie doliny rzeczne
Praktyczny poradnik opracujemy w serii wydawniczej Zrównoważony Rozwój – Zastosowania (ZRZ), od lat rozwijanej przez Fundację Sendzimira.
W poradniku umieścimy wiedzę wypracowaną w trakcie realizacji projektu. Przedstawimy inspirujące przykłady dobrych praktyk, jakie zrealizowano dla ochrony miejskich dolin rzecznych, zwiększenia efektywności dostarczania przez nie usług, a także skutecznego komunikowania tych tematów. Przykłady będą pochodziły z Polski i ze świata. Partner projektu Phronesis SA opisze studia przypadków z Norwegii. Poświęcimy uwagę wyzwaniom w zrównoważonym zarządzaniu dolinami rzecznymi, przedstawimy rozwiązania prawne i organizacyjne, pozwalające lepiej gospodarować zasobami dolin rzecznych.
Poradnik będzie miał charakter praktyczny. Nad wysokim poziomem merytorycznym będą czuwali redaktorzy naukowi: dr hab. Jakub Kronenberg, prof. UŁ i dr hab. inż. Tomasz Bergier, prof. AGH. Publikację poddamy recenzji naukowej.
Nakład drukowany (1200 egzemplarzy) trafi do decydentów, specjalistów oraz do bibliotek.
Wersję elektroniczną będzie można nieodpłatnie pobrać z naszej strony.
Zapraszamy do lektury publikacji z serii Zrównoważony Rozwój – Zastosowania. Są one dostępne bezpłatnie w wersji elektronicznej po polsku i po angielsku (numery 1-5).
2 dni, październik 2023
Konferencja podsumowująca
W trakcie wydarzenia podsumujemy efekty działań przeprowadzonych w projekcie i podzielimy się z uczestnikami wypracowaną wiedzą.
W konferencji udział weźmie ekspert partnera projektu Phronesis SA, który wystąpi w roli keynote speakera i poprowadzi warsztat.
Do bezpłatnego udziału w wydarzeniu zaprosimy ok. 100 osób spośród decydentów z polskich miast, przedstawicieli samorządów i organizacji pozarządowych.
Lider projektu
Fundacja Sendzimira jest wiodącą organizacją działającą na rzecz zrównoważonego rozwoju w Polsce. Od ponad 20 lat inicjuje i wspiera projekty edukacyjne, badawcze i praktyczne mające na celu rozwiązywanie złożonych problemów środowiskowych, gospodarczych i społecznych, współpracując w tym celu z samorządami, organizacjami pozarządowymi, społecznościami lokalnymi, firmami oraz środowiskiem akademickim. Głównymi obszarami zainteresowania Fundacji są błękitno-zielona infrastruktura, zrównoważone budownictwo i urbanistyka oraz adaptacja miast do zmian klimatu.
Partner projektu
Phronesis SA jest działającą od 2018 r. w Oslo spółdzielnią non-profit. Zrzesza kilkunastu ekspertów i ekspertki zaangażowanych w działania związane m.in. z uczeniem się przez całe życie, zrównoważonym rozwojem społeczności lokalnych, organizacją warsztatów i wizyt studyjnych. Członkowie spółdzielni biorą udział w wielu międzynarodowych projektach.
Grantodawca
Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy (czyli tzw. Fundusze norweskie i EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Islandię, Norwegię i Liechtenstein nowym członkom UE – kilkunastu państwom Europy Środkowej i Południowej oraz krajom bałtyckim. Głównym celem Funduszy norweskich i Funduszy EOG jest przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie EOG oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem.