W dniach 2-6 grudnia br. w Warszawie, w ramach projektu Climate NBS, przeprowadziliśmy warsztaty z zakresu projektowania rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury dla łagodzenia zmian klimatu w miastach.
Szkolenie objęło wizję lokalną i badania terenowe, wykłady wprowadzające do projektowania, wystąpienia zaproszonych gości z jednostek miejskich i firm wdrażających rozwiązania NBS oraz wymianę doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy uczestnikami (patrz program szkolenia). Następnie powstały projekty, które już na wstępnym etapie były konsultowane z ekspertami i pracownikami Urzędu Dzielnicy Wawer – partnera wydarzenia. W szkoleniu wzięła udział grupa 15 uczestników niedawno zakończonego szkolenia e-learningowego.
Rozwiązanie rzeczywistego problemu
Na potrzeby prac projektowych Urząd Dzielnicy Wawer udostępnił trzy lokalizacje, w których występują powtarzające się problemy z odprowadzaniem wód opadowych. Są one położone w bezodpływowych obniżeniach terenu, gdzie, szczególnie po nawalnych opadach, gromadzą się wody z okolicy. Zlewnie w każdym z przypadków obejmują przestrzenie publiczne o powierzchni rzędu kilku tysięcy m2.
Podtopienia drogi – pierwsze wyzwanie
Pierwszy obszar obejmuje odcinek ul. Króla Maciusia w rejonie Szkoły Podstawowej nr 195. Woda zalewa łącznik pomiędzy ul. Korkową a Króla Maciusia i szkołą, przy którym znajdują się także przychodnia zdrowia, sklep spożywczy i nieużytkowany budynek usługowy oraz urządzone i nieurządzone miejsca postojowe. Zalewanie powoduje problemy z dostępem do tych obiektów. Koncepcja projektowa zakłada wprowadzenie na tym terenie ciągu pieszo-jezdnego typu podwórzec miejski, zwiększenie ilości zieleni i zastosowanie rozwiązań małej retencji m.in. takich jak ogrody deszczowe, rowy i niecki infiltracyjne oraz nawierzchnie przepuszczalne. Szczególnie istotne jest rozwiązanie problemu spływu wód opadowych z dachu i terenu szkoły na ulicę. Teren szkoły może zostać w znacznym stopniu rozszczelniony, a wprowadzenie ogrodów deszczowych przy budynku może przynieść znaczne efekty edukacyjne.
Zalewane przejście dla pieszych – drugie wyzwanie
Drugi teren znajduje się w rejonie stacji kolejowej w Radości. Miejsce problemowe stanowi przejście dla pieszych przy skrzyżowaniu ulic Patriotów (droga powiatowa) i Wisełki (droga lokalna), prowadzące od stacji do sklepu Netto. Wody opadowe z terenu sklepu i przyległego parkingu zbierane są do zbiornika podziemnego, natomiast z ulic – zalewają przejście dla pieszych. W związku z tym zaproponowano wykorzystanie istniejących zieleńców i utworzenie zespołu urządzeń wzdłuż ulicy Patriotów: ogrodów deszczowych i pasażu bioretencyjnego wraz z przelewem awaryjnym do dołu chłonnego w istniejącym obniżeniu przy sklepie Społem. Ze względu na stan własnościowy terenu, do realizacji zadania niezbędne będzie nawiązanie przez Dzielnicę współpracy z właścicielem sklepu Netto oraz zarządcą sklepu Społem. Rozwiązanie problemu będzie korzystne zarówno dla miasta, jak i dla właścicieli sklepów, gdyż poprawi się do nich dostęp, a teren wokół zyska na atrakcyjności, co może przyciągnąć nowych klientów.
Skwer jako miejsce gromadzenia wód opadowych – trzecie wyzwanie
Trzeci teren obejmuje skwer przy stacji kolejowej w Falenicy, u zbiegu ulic Patriotów i Frenkla. Ulica Frenkla na wysokości skweru jest często zalewana, a stanowi ona główne dojście z okolicznych osiedli do stacji. Istniejące na terenie rozwiązanie retencyjne (niecka i rowy) nie jest wystarczająco efektywne w odprowadzaniu wody z ulicy. Rozwiązanie zaproponowane przez uczestników opiera się na powiększeniu i poprawie funkcjonowania istniejącej niecki poprzez wymianę gruntu na przepuszczalny, a także poprawie odprowadzania wody z ulicy Patriotów do istniejących rowów poprzez przerwanie krawężników już od ronda na ul. Walcowniczej. Istniejące rowy zostaną przekształcone w rozwiązania bioretencyjne i poprawione zostaną ich parametry infiltracyjne. Ponadto wokół skweru przewidziano dodatkowe rowy infiltracyjne wychwytujące wodę z okolicznych ulic.
Zaproponowane przez uczestników warsztatu koncepcje wykorzystują istniejący potencjał terenu do rozwiązania problemów z wodą w miejscu opadu. Wody opadowe są stopniowo, systemowo zagospodarowywane na terenie całej zlewni, aby uniknąć ich intensywnego spływu do miejsca najniżej położonego. Tym samym zostaje rozwiązana przyczyna problemu, zamiast koncentrowania się na jego negatywnych skutkach.