Czy miejskie nieużytki mogą stanowić o wartości danego miejsca? Czy tereny zdegradowane i opuszczone, to potencjał dla rozwoju? Jak Warszawa radzi sobie z takimi terenami?
Tytuł:
Inwentaryzacja i określenie możliwości rekultywacji wybranych nieużytków warszawskich na potrzeby ich wykorzystania w systemie terenów zieleni miejskiej, w ramach projektu POIiŚ pn. Inwentaryzacja i waloryzacja wybranych terenów zdegradowanych i zanieczyszczonych w Warszawie – potencjał przyrodniczy i społeczny nieużytków nr POIS.02.05.00-00-0207/16 z dnia 21.07.2017 r.
Miasto, lata realizacji:
Warszawa, od 2017
Element środowiska, do którego praktyka się odnosi:
tereny zieleni miejskiej, ogrody, rośliny, zwierzęta, ptaki, bioróżnorodność
Inicjator:
Zarząd Zieleni m.st. Warszawy, wykonawca SGGW w Warszawie
Dodatkowe informacje:
- http://zzw.waw.pl/2017/08/18/inwentaryzacja-i-waloryzacja-wybranych-terenow-zdegradowanych-i-zanieczyszczonych-w-warszawie-potencjal-przyrodniczy-i-spoleczny-nieuzytkow/
- http://www.um.warszawa.pl/aktualnosci/warszawskie-nieu-ytki-przysz-ymi-terenami-zielni-i-wypoczynku
Do jakiej kategorii usług ekosystemów odnosi się dobra praktyka?
- podstawowe (siedlisko roślin i zwierząt),
- regulacyjne (oczyszczanie powietrza, regulacja klimatu, zapylanie),
- kulturowe (rekreacja, przywiązanie do miejsca, zieleń miejska);
Jaki problem wymagał rozwiązania?
Niezagospodarowane lub oddolnie zagospodarowane tereny „miejskich nieużytków”. Potrzeba rozpoznania ich przyrodniczego i społecznego potencjału jako podstawy dla przyszłego zagospodarowania i włączenia tych przestrzeni w system terenów zieleni Warszawy.
Jakie jest rozwiązanie?
Zarząd Zieleni M.st. Warszawy w celu rozwiązania problemu zlecił interdyscyplinarnemu zespołowi ekspertów wykonanie oceny możliwości w zaspokajaniu potrzeb rekreacyjnych mieszkańców na terenach nieużytków miejskich oraz rozpoznanie ich wartości przyrodniczej. Pozwoli to na stworzenie uniwersalnego modelu określającego możliwości wykorzystania nieużytków w celach rekreacyjnych i przyrodniczych oraz oszacowanie nakładów koniecznych do ich przystosowania do preferowanego użytkowania. Przede wszystkim jednak wyniki badań pozwolą na opracowanie strategii rekultywacji nieużytków w Warszawie.
W ramach projektu wykonana została identyfikacja obszarów nieużytków na podstawie m.in. danych teledetekcyjnych. Ponadto badania obejmują analizę tych przestrzeni pod względem stopnia zdegradowania (np. zbadanie stopnia zanieczyszczenia wybranymi metalami ciężkimi), ale też i potencjałów. Potencjał przyrodniczy np. zbiorowiska roślin, obecność ptaków i innych zwierząt także owadów zapylających, ocena stopnia efektywności oczyszczania powietrza i gleby przez rośliny. Wykonana zostanie również analiza użytkowania tych terenów i funkcji jakie pełnią. Badania społeczne obejmą m.in. postrzeganie nieużytków przez mieszkańców, inwentaryzację śladów użytkowania, czy nawet odczucia jakich respondenci doznają przebywając w tych miejscach (m.in. badanie poziomu stresu i relaksu Elektroencefalografem). Badania społeczne przeprowadzane są na grupie 25 respondentów, którzy odwiedzają 25 wybranych obszarów nieużytków w różnych porach roku.
Dobrą praktykę opisała Anna Wilczyńska, Beata J. Gawryszewska z Katedry Sztuki Krajobrazu SGGW w Warszawie
