Ze względów praktycznych i estetycznych, coraz częściej wykorzystuje się ją do uprawy warzyw w mieście. Podwyższona grządka ma wiele zalet i dlatego zyskuje coraz więcej zwolenników.
Przy zastosowaniu tej metody upraw, rośliny znajdują się wyżej od otaczającego je gruntu, np. w ziemi zamkniętej w drewnianej ramie. Podwyższona grządka (raised bed) nie wymaga przekopywania gruntu. Można ją zbudować nawet tam, gdzie ziemia jest bardzo słaba. Po zbudowaniu konstrukacji ramy z desek, bali, kamieni, cegieł, wikliny, blachy itp. jej wnętrze można wypełnić przywiezioną, żyzną ziemią. Podwyższona grządka chroni znajdującą się w niej ziemię przed zdeptaniem. Dzięki temu nie jest ona zbita i rośliny lepiej się w niej rozwijają. Zapobiega to również przenoszeniu chorób i pasożytów.
Warto rozważyć skorzystanie z podejścia peramkulturowego do tworzenia takich grządek, które pozwala na jeszcze lepsze efekty. Dwa rodzaje innowacyjnych grządek wykorzystaliśmy na terenie Izerskiego Centrum Adaptacji do zmiany klimatu w Leśnej – grządkę w kształcie dziurki od klucza i grządkę na wale. Więcej przeczytasz o nich tutaj.
Podniesiona grządka nie wymaga schylania się, w takim stopniu jak uprawy znajdujące się na poziomie gruntu. Jej wysokość może być dowolna. Niektóre konstrukcje są bardzo wysokie i pozwalają na swobodną pracę osobom mającym kłopoty ze zdrowiem. Podniesione grządki mogą być dostosowane dla potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Brzegi grządek mogą również być na tyle szerokie, by można było swobodnie na nich usiąść i zająć się pracą.
Podwyższone grządki stwarzają wrażenie porządku. Ich geometryczne kształty dobrze się prezentują w miejskim ogrodzie. Pozwalają na wprowadzenie upraw warzywnych w otoczenie, gdzie inaczej mogłyby być niemile widziane np. na trawniku przed frontami domów czy w inne reprezentacyjne miejsca.
Zbudowanie najprostszej podwyższonej grządki nie jest trudne. Potrzebne są do tego cztery deski z surowego drewna. (Z użyciem impregnowanego drewna czy desek z recyklingu może wiązać się ryzyko przenikania do upraw szkodliwych substancji chemicznych. Jeśli planujemy uprawy roślin jadalnych lepiej tego uniknąć.) Podwyższone grządki najczęściej mają kształt prostokąta. Jego szerokość nie powinna być większa niż 120 cm, gdyż wtedy łatwo jest sięgnąć z brzegu grządki do jej środka. Długość grządki może być dowolna. Najprostszy sposób zrobienia drewnianego obramowania to skręcenie desek ze sobą. Można w rogach konstrukcji dodać drewniane słupki dla jej wzmocnienia. Gdy rama jest już na miejscu wypełniany ją ziemią. Teraz można już siać i sadzić do woli.
Podwyższona grządka to świetny sposób na miejskie uprawy warzyw. Wybierając na nią miejsce pamiętajmy, że warzywa potrzebują dużo słońca i podlewania.
Joanna Sanecka
fot. Chiot’s Run / Foter / Creative Commons Attribution-NonCommercial 2.0 Generic (CC BY-NC 2.0); London Permaculture / Foter / Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0)
