24 stycznia 2019 r. odbył się warsztat dotyczący prowadzenia inwestycji liniowych na terenach zieleni. Warsztat został zrealizowany przez Fundację Sendzimira we współpracy z Zarządem Zieleni m.st. Warszawy (ZZW) w ramach projektu „Międzysektorowa współpraca na rzecz zieleni w polskich miastach”.
Podczas spotkania dyskutowano nad zasadami prowadzenia inwestycji liniowych oraz tym jak można je uregulować, by chronić zieleń. Na spotkanie przybyła liczna grupa uczestników (37 osób), w tym przedstawiciele Urzędów Dzielnic, Urzędu Marszałkowskiego, Zarządu Dróg Miejskich, Metra Warszawskiego a także pracownicy firm wykonawczych i projektowych. Najliczniejszą grupą byli przedstawiciele Zarządu Zieleni m.st. Warszawy.
Część Pierwsza – Wyzwania
Spotkanie rozpoczęło poszukiwanie wyzwań, związanych z ochroną zieleni podczas prowadzenia procesu inwestycyjnego. Uczestnicy zidentyfikowali kilka kluczowych problemów:
- Przy tworzeniu projektów branżowych brak jest specjalistów w zakresie ochrony zieleni. Brak jest także odpowiedniej koordynacji interdyscyplinarnych zespołów opiniujących projekt, w których podczas wspólnych narad, można by dopracować projekt unikając tym samym szkód.
- Sprzeczne i niewystarczające przepisy prawa – zarówno na szczeblu krajowym jak i samorządowym. Brak przepisów wykonawczych do prawa budowlanego, brak spójnych wytycznych i wymagań odnośnie zapisów dot. zieleni w Opisie Przedmiotu Zamówienia (OPZ) i Programie Funkcjonalno – Użytkowym (PFU). Wykonawcy nie są obarczeni konkretnymi przepisami.
- Brak odpowiedniej edukacji i szkoleń kierunkowych – w tym głównie dla wykonawców.
Część druga – zalecenia
Po przeanalizowaniu problemów jakie związane są z ochroną zieleni podczas prowadzenia inwestycji liniowych uczestnicy pracowali nad określeniem usprawnień, które pomogłyby w walce z nieodpowiednim traktowaniem zieleni. Główne zalecenia to:
- Powinny zostać stworzone wytyczne dot. tworzenia projektów i tego co projekt powinien zawierać (włączając w to konkretne rozwiązania techniczne, które powinny być uwzględniane w projekcie).
- Obowiązkowa edukacja w postaci szkoleń dla wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego (w tym także zobowiązania generalnego wykonawcy do określenia wymagań wobec podwykonawców).
- Stały nadzór inwestorski (wewnętrzny – np. pracownik ZZMu byłby oddelegowany do obserwacji w terenie), sprawiłby, że wykonawcy nie czuliby się bezkarni wobec wyrządzanych szkód.
- Ujednolicenie narzędzi opiniowania projektów – wspólna platforma wymiany w zakresie miasta pozwoliłaby na interdyscyplinarność zespołów opiniujących inwestycje, unikając konfliktów na etapie realizacji projektu.
Wnioski płynące ze spotkania, to konieczność pogłębiania współpracy między jednostkami, ale również tworzenie obligatoryjnych zapisów – zarówno w zakresie wykonawczych przepisów prawa jak również elementów tworzenia OPZ czy PFU. Kluczowa jest edukacja w zakresie ochrony zieleni – zarówno urzędników opiniujących projekt, jak i wykonawców, którzy mają najbliższy kontakt z zasobem w postaci zieleni.
