Działania, w które się angażujemy są ściśle powiązane z realizowanymi przez nas projektami. Dlatego z ogromną radością przyjęliśmy zaproszenie do udziału w IV Międzynarodowym Kongresie Miasto-Woda-Jakość życia, który odbył się 17 i 18 października 2022 r. w Centrum Kongresowym Politechniki Wrocławskiej.
25 lat po powodzi tysiąclecia
25 lat po powodzi tysiąclecia – taki tytuł przyświecał sesji rozpoczynającej. Pierwszego dnia, wielu prezentacjom i dyskusjom towarzyszyła głęboka refleksja nad skutkami powodzi 1997 r. Wydarzenie to odcisnęło głębokie ślady na Wrocławianach i Wrocławiankach, którzy 12 lipca zostali zaskoczeni przez falę powodziową ponad 1,5 razy większą niż ta, na którą zaprojektowana była infrastruktura przeciwpowodziowa. Wówczas mieszkańcy i mieszkanki mierzyli się nie tylko z wielką wodą, która pokryła 35% powierzchni miasta, ale także brakiem elektryczności, skażeniem wody wodociągowej, brakiem dachu nad głową. Jednocześnie, katastrofa stała się początkiem pozytywnych zmian sposobu zarządzania wodą w warunkach kryzysowych, co prowadzi do większej odporności miasta na zmiany klimatu. To właśnie wtedy zawiązała się ścisła i wieloletnia już współpraca Wrocławia z Bankiem Światowym, o czym opowiadali zaproszeni goście: Masood Ahmad, dr Guy Alaerts oraz Winston Yu.
Więcej o powodzi dowiecie się z filmu: WroOpowieści Prezydenta Dutkiewicza – Powódź ‘97, do którego obejrzenia zachęcamy!
W 2022 r. na podstawie wydarzeń z lipca 1997 r., nakręcony został serial Wielka woda, w reżyserii Jana Holoubka i Bartłomieja Ignaciuka na podstawie scenariusza Kaspra Bajona i Kingi Krzemińskiej, wyprodukowany przez Netflix i Telemark. Pomysłodawczynią i producentką serialu jest Anna Kępińska.
Miasto przyjazne dla klimatu
Znacząca część kongresu, poświęcona była prezentacji dobrych praktyk. Wielu prelegentów i prelegentek, podnosiło kwestię konieczności działania tu i teraz, nawet w bardzo małej skali. Od dr Aleksandry Kaźmieraczak (European Environment Agency) usłyszeliśmy, że ponad 40% europejskich szkół i szpitali znajduje się na terenach o podwyższonej temeperaturze. Jak reagować na takie zjawisko wyjaśniała dr Anna Brdulak (Politechnika Wrocławska). Wśród sposobów znalazły się wielkopowierzchniowe (ok. 1 tys. m2) zielone dachy, które eksploatowane przez 40 lat przynoszą 100 tys. $ oszczędności!
Bardzo nas ucieszyło, że wśród wielu inspiracji pojawił się także projekt edukacyjny, który realizowaliśmy we Wrocławiu w 2019 r. Lubię deszcz, to projekt, w ramach którego zreazlizowaliśmy 10 ogrodów deszczowych przy wrocławskich szkołach, przedszkolach oraz miejscach aktywności społecznej. Ponadto opracowaliśmy także darmowe materiały edukacyjne: broszurę – jak dbać o ogród deszczowy oraz film instruktażowy – jak zbudować obiekt gromadzący wodę deszczową.
Ale to nie wszystko. Nasze warsztatowe działania dostrzegł także dr hab. Krzysztof Lejcuś, prof. UPWr, który za dobry przykład wskazał angażowanie do wspólpracy lokalnej społeczności w Zamościu. Tam w ramach projektu Ogrody deszczowe w Zamościu, stworzyliśmy dwa obiekty sprzyjające retencji, a wszystkie prace były wykonywane przy udziale mieszkańców i mieszkanek miasta.
Jak efektywnie gospodarować wodami w miastach?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, dr hab. inż. Bartosz Kaźmierczak, prof. PWr wskazał podstawowe błędy w projektowaniu infrastruktury deszczowej, których powinniśmy unikać. Chodzi tu przede wszystkim o nieaktualne wzory, stosowane do projektowania kanalizacji w Polsce, jak np. wzór Błaszczyka z 1954 r., do stworzenia którego wykorzystano opady zarejestrowane w Warszawie w latach 1837-1891 i 1914-1925 oraz niekompletne modele – jak np. Model Bogdanowicz-Stachy z 1998 r., który nie obejmuje obszarów górskich.
Ponadto część dostępnych opracowań jest płatnych – co ogranicza ich dostępność i mozliwość powszechnego zastosowania. Wskazał także najbardziej aktualny Model PMAXTP, który będzie udostępniony już w listopadzie 2022 r. Model będzie regularnie aktualizowany, bezpłatny oraz kompleksowo traktujący powierzchnię Polski. Za jego opracowanie odpowiedzialny jest prof. Bogdan Ozga-Zieliński (IMGW-PIB). Czekamy z niecierpliwością na premierę!
Czy 1 zbiornik o obj. 1000 m3 jest lepszy niż 1000 zbiorników o obj. 1 m3 każdy?
Często, w dyskusji publicznej spotykamy się z komunikatami: “W walce z suszą gmina zbudowała podziemny zbiornik o objętości 1000 m3. Susza, już nie grozi mieszkańcom.” Czy to prawda? Porównanie zaprezentował prof. dr hab. inż. Maciej Mrowiec, Prorektor ds. Rozwoju na Politechnice Częstochowskiej. Z badań przeprowadzonych na tej uczelni wynika, że rozwiązania rozproszone, charakteryzują się zdecydowanie większą zdolnością odbioru wód. Mikroretencja ma przewagę zarówno jeśli chodzi o poprawę standardu odwodnienia jak i zmniejszenie obciążenia kanalizacji i oczyszczalni ścieków.
W panelu podsumowującym pierwszy dzień Kongersu, Monika Pec-Święcicka, Miejska Architektka Krajobrazu, Zastępczyni Dyrektora ZZM we Wrocławiu, zaprezentowała Standardy utrzymania terenów zieleni w miastach – efekt współpracy ZZM Wrocław, ZZM Kraków oraz naszej fundacji. Ze Standardami możecie zapoznać się na naszej stronie internetowej.
Edukacja klimatyczna – społeczna odpowiedzialność za wodę
Najbliższa jest nam edukacja, której poświęcono sesję podsumowującą dwudniowe wydarzenie. Wiele różnorodnych doświadczeń, ogromne emocje to najlepsza charakterystyka tej części. Mieliśmy możliwość prezentacji projektu Szkoła przyjazna klimatowi oraz związanych z nim planów i nadziei.
Mogliśmy także otworzyć dyskusję o tym, jak edukacja klimatyczna kształtuje postawy i otwiera możliwości budowania odpowiedzialnego i empatycznego społeczeństwa. W trakcie dyskusji Mateusz Krajewski, Prezes Zarządu Ogólnopolskiego Operatora Oświaty, zauważył, że bardzo trudnym wyzwaniem przed jakim stoimy jest edukacja rodziców. Małgorzata Snarska-Nieznańska wskazała natomiast na konieczność zmiany w systemie nauczania i na zauważalny brak nauczania praktycznych treści. Kompleksowa edukacja klimatyczna jest niezbędna i powinniśmy ją praktykować już dziś. Musimy działać tu i teraz.
Wydarzeniu towarzyszło także wręczenie statuetek laureatom Water City Index 2022, o którym więcej informacji znajdziecie tutaj.
_ _ _
Zdjęcia w minaturze i nagłówku pochodzą z zasobów organizatora Open Eyes Economy, fot. Rafał Ogrodowczyk.
