Miejskie mokradła wymagają szczególnej uwagi, ponieważ rozwój ekonomiczny oraz zarządzanie nieuwzględniające aspektów środowiskowych może przyczynić się do degradacji tych obszarów, co będzie miała nieodwracalne skutki.
Przykładem takiego ekosystemu jest Muthrajawela Marsh i Negombo Lagoon na Sri Lance. Aby zapobiec przełowieniu, zwiększeniu zanieczyszczeń i powodziom został tam opracowany i zrealizowany plan zintegrowanego zarządzania zasobami.
Kompleks Muthurajawela Marsh i Negombo Lagoon (MMNL) obejmujący miasta: Welisara, Kandana, Ja-Ela, Seeduwa, Katunayake, Negombo i wiele wiosek (Gampaha District, Western Province, Sri Lanka), 1998-2003
Do jakiego elementu środowiska praktyka się odnosi?
Przybrzeżne mokradła – woda, gleba, bioróżnorodność, krajobraz itp.
Inicjator
Centralny Urząd ds. Środowiska Sri Lanki pod nadzorem Komitetu Zarządzającego Muthurajawela
Kontakt
Dr Jayampathy Samarakoon
E-mail: samarakoon@eureka.lk
Dodatkowe informacje:
– Emerton L., Kekulandala L.D.C.B., 2003. Assessment of the economic value of the Muthurajawela Wetland.Occ. Pap. IUCN, Sri Lanka
– Samarakoon et al., 2008. Good Practices and Lessons Learned in Integrating Ecosystem Conservation and Poverty Reduction Objectives in Wetlands. International Water Management Institute and Wetlands International
– Central Environmental Authority – Sri Lanka, 2003. Muthurajawela: a single, unitary coastal system, http://www.lankalibrary.com/natural/muthu.htm
– Emerton L. (ed.), 2005. Counting the Costs of Urban Wetland Reclamation [in:] Values and Rewards. Counting and Capturing Ecosystem Water Services for Sustainable Development. IUCN Water, Nature and Economics Technical Paper No. 1, IUCN — The World Conservation Union, Ecosystems and Livelihoods Group Asia
Do jakiej kategorii usług ekosystemów odnosi się dobra praktyka?
- produkcja dóbr – produkcja żywności (ryby, rośliny uprawne);
- regeneracja – procesy krążenia i filtracji (oczyszczanie wody); procesy przenoszenia (obieg składników odżywczych);
- stabilizacja – regulowanie cykli hydrologicznych (powodzie);
- jakość życia – funkcja estetyczna, rekreacja
Jaki problem wymagał rozwiązania?
MMNL (ok. 6 000 ha) to miejski obszar silnie powiązany z przybrzeżnymi mokradłami mającymi wielkie znaczenie ekologiczne – świadczą one wiele usług na rzecz mieszkańców.
Bagna i zalew ulegają degradacji z powodu postępującej urbanizacji i industrializacji dokonującej się w regionie. Dzikie gatunki roślin są zbierane, ziemia jest modyfikowana na potrzeby rolnictwa i mieszkalnictwa, procesy zamulania są przyspieszane przez działalmość człowieka, a większość domów w rejonie MMNL jest systematycznie podtapianych w czasie powodzi.
Wzrost ludności ma negatywne konsekwencje: przełowienie, zwiększenie zanieczyszczenia wód, zwiększenie ilości odpadów odprowadzanych przez przemysł
i gospodarstwa domowe w górnym biegu rzeki, które następnie wpływają do mokradeł.
Jak go rozwiązano?
Plan zintegrowanego zarządzania zasobami został opracowany, aby efektywnie zarządzać ochroną i zrównoważonym wykorzystaniem naturalnych zasobów oraz by usprawnić współpracę w tym względzie pomiędzy różnymi instytucjami i lokalnymi społecznościami. Aby skutecznie zarządzać regionem MMNL musi on być postrzegany jako system szeregu interakcji zachodzących pomiędzy ekosystemem mokradeł a obszarem miejskim.
Plan położył duży nacisk na zaangażowanie społeczeństwa w proces zarządzania (np.w celu umożliwienia partycypacyjnego zarządzania łowiskami utworzono społeczny komitet rybołówstwa, który koordynował wypracowywanie porozumień).
Plan przewidywał także kontynuację i ewaluację strategii zagospodarowania przestrzennego MMNL. Uwzględniając ochronę środowiska opracowano warunki użytkowania ziemi i wytyczono następujące strefy: strefę ścisłej ochrony, rekreacyjną strefę buforowa, strefę przesiedlenia, zróżnicowaną strefę miejską oraz strefę zamieszkania. W ten sposób zapewniono możliwość rozwoju regionu jednocześnie poprawiono zabezpieczenie przed powodzią, zwiększono ochronę bioróżnorodności, ograniczono wypuszczania ścieków do rzek i zahamowano fragmentację siedlisk.
Narzędziem pomocniczym planu były odnawialne fundusze administrowane przez komisję rybołówstwa. Fundusze te stworzono z myślą o najbiedniejszych rodzinom (by zrekompensować im wprowadzenie nowych restrykcji łowieckich) oraz rodzinom, które musiały się przesiedlić w związku z wprowadzeniem nowej strategii podziału regiony na strefy.
Aby przekonać o potrzebie kontynuacji ochrony regionu MMNL i ukazać ekonomiczne korzyści z tego płynące przeprowadzono analizę, w której oszacowano wartość towarów i usług świadczonych przez mokradła. Wg analizy mokradła generują znaczne zyski – ponad € 4.6 milionów rocznie (pod uwagę wzięto takie usługi ekosystemu jak produkcja żywności, dostarczanie wody, regulacja powodzi, oczyszczanie ścieków i odpadwów).
Jaki był budżet projektu?
€ 2.47 milionów
Czy takie rozwiązanie zostało wykorzystane gdzieś jeszcze?
Zrównoważone zarządzanie miejskimi mokradłami musi być dostosowane do lokalnych warunków, stąd też praktyka ta nie może być wdrożona na innym obszarze bez dokonania stosownych zmian uwzględniających lokalny kontekst.
Podobne strategie są wdrażane w:
– Nakivubo Swamp, Uganda,
– That Luang Marsh, Laos
Dobrą praktykę opisała Anna Matkowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego
